مهارت گوش دادن یکی از مهمترین مهارت هایی است که درموفقیت شغلی و کیفیت روابطمان با دیگران بسیار تأثیر گذار است، خیلی از ما چون به اشتباه فکر میکنیم که یک شنوندۀ خوب هستیم ، هیچ گاه به ظرافت ها و اصول صحیح خوب گوش دادن فکر نکردهایم و به دنبال آن نبودهایم.
خوب گوش دادن ، علاوه بر اینکه در کیفیت ارتباط با محیط مؤثر است ، باعث بهبود و بالاتر رفتن سرعت یادگیری میشود بنابراین موجب میشود میزان اعتماد و علاقه دیگران نسبت به ما بیشتر شود و همین امر تا حد زیادی ما را به سوی موفقیت راهی میکند.
وقتی که شما شنوندۀ خوبی هستید ، دیگران بیشتر دوست دارند با شما ارتباط بگیرند چون شما آنها را درک میکنید و این درک کردن ، آنها را به سمت شما متمایل میکند.
گوش دادن چیزی فراتر از شنیدن است و به معنای توجه درست ، درک و دریافت صحیح پیامها و به خاطر سپاری آنها است اگر این مهارت را دست کم بگیرید امکان دارد پیام های ارسالی از سوی طرف مقابل را به اشتباه برداشت کنید و همین امر موجب میشود فرآیند ارتباطی بی اثر شده و به سادگی فرصت ایجاد یک رابطۀ مفید را از دست بدهید .شاید برایتان جالب باشد که بدانید در مهارت گوش دادن چنان قدرتی نهفته است که میتواند بسیاری از موانع را برای ما رفع کند .
گوش دادن با شنیدن چه تفاوتی دارد؟
گوش دادن با شنیدن فرق دارد ، شنیدن یعنی توانایی درک صدا، در صورتی که گوش دادن نیازمند تمرکز عمیقتر و استفاده از سایر حواس است. برای گوش دادن نه تنها باید به ماجرایی که تعریف میشود دل بدهید، بلکه لازم است به طرز بیان، شیوهی استفاده از زبان، لحن و حرکات بدن گوینده نیز دقت داشته باشید. به عبارت دیگر، گوش دادن یعنی درک همزمان پیامهای کلامی و غیرکلامی. پس فقط شنیدن کلمات گفته شده کفایت نمیکند، بلکه برای گوش دادن به چیزی بیشتر از گوشها احتیاج دارید.
گوش دادن فعال چیست؟
بر اساس برنامه ارتباطات MIT Sloan ، گوش دادن فعال ، رویکردی کلی برای گوش دادن است که به فرد کمک می کند تا اطلاعات بیشتری به دست بیاورد، درک خود از نقطه نظرات دیگران را بهبود بخشد و بتواند با دیگران همکاری کند. همچنین عنوان می کند فردی که مشتاقانه گوش دادن فعال را انجام می دهد، به گفته و ظاهر طرف مقابل توجه می کند، با نظرات او خود را وفق می دهد و برایش افکار و احساسات او شفاف می شود.
بر اساس راهنمای آموزش دانشگاه آدلاید، مزایای گوش دادن فعال شامل تشویق فرد سخنگو به ادامه گفتگو، نشان دادن اینکه شما به حرف هایش گوش می دهید، ایجاد یک جو راحت و انتقال این حس به فرد سخنران که شما مشتاقانه صحبتش هایش را دنبال می کنید، می شود. هر کدام از این مسائل حس اعتماد را در فرد ایجاد می کند و باعث رشد گفتگو می شود.
در زیر چند تکنیک گوش دادن فعال که توسط واحد فدرال تحقیقات بحران تحقیقات (FBI CNU) به نمایندگان ویژه آنها و دیگر مقامات اجرای قانون از سراسر جهان، آموزش داده شده است، وجود دارد .
برچسب عاطفی : برای احساسات فرد سخنگو مهم است که مورد توجه قرار گیرد. تشخیص احساسات فرد، آنچه او احساس می کند را مشخص می کند. در طی مذاکره، فرد احساسات خود را عنوان می کند اما نه بیشتر یک چشم انداز شناختی. با شناسایی و درک این احساسات، می توان تعادل لازم را در گفتگو داشت.
تفسیر: این شامل تکرار حرفهایی که فرد می زند به صورت کوتاه تری که شما با کلمات خود ادا می کنید، می شود. همچنین مطمئن شوید که آنچه را که او تجربه کرده است، به شدت مختصر نکرده باشید.
انعکاس: در حالی که شخص در حال پایان دادن سخنانش است، مهارت انعکاس/ آیینه ای نسبت به مهارت تفسیر انتخاب کوتاه تری است که شامل تکرار کلمات پایانی که شخص بیان کرده است، می شود. برخی مربیان حتی می گویند این جملات باید به تکرارهای مستقیم که بیش از 3 یا 4 کلمه پایانی فرد را شامل می شود، محدود شود. ممکن است عجیب به نظر برسد اما امتحانش کنید. خواهید دید که در اعتبار بخشیدن به فرد سخنگو موثر است و شما را فردی فعال در امر گوش کردن و درک کردن او، نشان می دهد.
ایجاد سوالاتی با پایان باز: پرسیدن سوالاتی با پایان باز، فرد را ترغیب به صحبت کردن بیشتر می کند و می تواند به افشای تنش او کمک کند و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما قرار دهد و همچنین چشم انداز موقعیتی که او در آن قرار دارد را برای شما روشن کند.
تشویقهای حداقلی: چیزی شبیه استفاده از اقدامات لفظی هنگام صحبت کردن فرد مانند “اوهوم”، “درسته”، “می دونم” و همچنین حالتهای غیر کلامی مانند سر تکان دادن که باعث ادامه دادن گفتگو با شخصی می شود که مشخصا شما، او را دعوت به ادامه گفتگو می کنید.
از قضاوت های عجولانه بپرهیزید : وقتی حرف طرف مقابلتان را قطع میکنید، این کار باعث ناراحتی طرف مقابل شده و همچنین باعث می شود منظور طرف مقابل را درست و کامل متوجه نشوید. قبل از هر گونه پیش داوری و یا سوال پرسیدن، اجازه دهید مخاطبتان حرفش را تمام کند؛ سپس پیغام او را تجزیه و تحلیل کرده و پاسخ او را بدهید.
حضور داشته باشید :خیال پردازی ها را کنار بگذارید. این کار مانع توجه به صحبت های طرف مقابل می شود. سعی کنید ذهن خود را به صحبت های طرف مقابل متمرکز کنید.
فواید گوش کردن مؤثر چیست؟
گوش دادن یعنی احترام به طرف مقابل زمانی که ما با دقت به سخنان طرف مقابل گوش می دهیم، آن شخص متوجه می شود که حرف های او برای ما اهمیت دارد و او هم سعی میکند به بهترین نحو سخنان خودش را ارائه دهد؛ بنابراین باعث احترام متقابل می شود.
1) گوش دادن باعث ایجاد روابط می شود : وقتی شما به حرف های دیگران خوب گوش می کنید این حس را به فرد مقابل منتقل میکنید که برای او ارزش قائل هستید و او را درک میکنید و در واقع در حال برقراری ارتباط محکم و قوی هستید. همین موضوع زمینه ساز گفتوگوی هرچه بیشتر و ایجاد صمیمیت می شود .همچنین در گوش دادن فعال، ارائه بازخورد مناسب از سخنان مخاطب، نشان می دهد که شما احساسات فرد را درک کرده و با او همدلی می کنید.
2) گوش دادن باعث کمک به خودمان و دیگران میشود : گوش کردن نه تنها برای طرف مقابل اهمیت دارد، بلکه وقتی شنونده خوبی باشیم برای خودمان هم سودمند است؛ چرا که باعث مستحکم تر شدن روابط و همچنین ایجاد اعتماد در طرف مقابل میشود.
3) ایده های جدید خلق میشوند : هر فردی که صحبت میکند میتواند با بیان دیدگاه های خود ایده های جدیدی را در اختیار شما قرار دهد؛ بنابراین زمانی که به دقت به صحبت های دیگران گوش میکنید، در اصل میتوانید از بین کلمات و جملات آن ها وارد دنیای تازه ای شوید و ایده های تازه ای را کشف کنید.
تک به تک این اصول را در مکالمات روزمرهیتان تمرین کنید. خوب گوش دادن مهارتی نیست که بتوانید در عرض یک شب بر آن مسلط شوید، چرا که ترک عادات قدیمی زمان میبرد. پس صبور باشید و برای تبدیل شدن به یک شنوندهی سراپا گوش حسابی روی خودتان کار کنید.
سر فصل های آموزشی:
- تمرینات گوش دادن مؤثر
- آماده سازی صحنههای گوش دادن
- نشانه های گوش ندادن
-ساختار های گوش دادن
سؤالاتی که در این دوره به پاسخ آنها میپردازیم:
- چطور خوب گوش دهیم؟
- عوامل عدم گوش دادن مخاطب چیست؟
- چگونه بفهمیم مخاطب حرف های مارا متوجه میشود؟
-چگونه مینوان عوامل خوب گوش دادن را فراهم کرد؟
گوش دادن فعال مخاطب شناسی برنامه ارتباطات